Wednesday, 25 March 2020

CSC के शोले कर्जतच्या जंगलात !

(आपण आपल्याच घरात बसला आहात ना ! बोअर झालात !  सुचत नाही काय करायचं ! पुस्तक वाचायला जड जातंय, डोळे चुरचुरतात. मॉर्निंग वॉक चा कंटाळा, साखर झोपेत कोण जातंय पायपीट करायला ! चला तर कॅलेंडरच्या मागच्या पानावर नजर टाकू या. तारीख 11.01. 2020 )


येऊरच्या नव्या नवरीची हळद फिटून दोन वर्षे होत आली तरी सुद्धा आमच्या प्रयोजकांना दुसरं गेटटुगेदर करण्यासाठी मुहूर्त काही सापडेना. कारण साहजिकच आहे, एके काळी एक ठिकाणी एका छताखाली काम करणारे सर्वजण, परंतु आता बरेच जण मुंबई पुणे येथे स्थायिक झालेले, रिटायर्ड अवस्थेत तर कोण स्वतःचा बिझिनेस मध्ये व्यस्त, कोण अजूनही सर्व्हिस करत असून आपलं कर्तव्य बजावत आहेत, तर कोण आपलं पूर्वी जगायचं राहून गेलं होतं ते आता जगण्याचा मनमुराद आनंद लुटत असतांना, त्या सर्वांची मोट बांधणे म्हणजे तारेवरची कसरत होती. तरी आपल्या काही मित्रांनी हे धनुष्य उचललं आणि त्यांनी सर्वांनाच सिमेंटच्या जंगलातून काढून थेट कर्जतच्या अभय अरण्यात आणून सोडले. जसा संजीवनी पर्वत हनुमानाने हिमालयातून लक्ष्मणाचे प्राण वाचविण्यासाठी उचलून आणला होता तसा!

 नगरे महानगरे आणि सिमेंटच्या जंगलात राहणारी आणि  महिनाभर ऑफिसातला कामाचा डोलारा सांभाळता सांभाळता माणूस प्राण्याला कुठेतरी ओला सुखा ब्रेक हवा असतो. खरं तर ही आता काळाची गरज बनली आहे. पण ही गरज आता नियतीने वासनात गुंडाळून ठेवायला सांगितली आहे. कारण कोरोना व्हायरस हा राक्षसरुपाने हैदोस घालत आहे.  आपण सर्वांना तीन आठवडे किंवा त्याच्यापेक्षा जास्त कदाचित व्हरांडाच्या बाहेर मारलेली लक्ष्मण रेषा ओलांडून जायची नाही आहे. खिडकीतलं बसलेलं मन बसून बसून कंटाळलं आणि ते सरळ 11.01.2020 च्या फ्लॅशबॅक मध्ये जावून गेट टूगेदर साठी कर्जतच्या जंगलात येवून धडकले.

आपलं काहीसं माणूसपण विरघळून गेलेले असतं आणि अशा खुणा प्रत्येकाच्या चेहऱ्यावर ठिकठिकाणी लपलेल्या असतातच. शहरी संस्कृतीच्या कोरडेपणाला जंगली कोरपडीचा ओरखडे ओढण्याची आवश्यकता भासते. मग तो कोरडे पणा कशात तरी बुडवून ओले करण्यासाठीच सर्वच जण आपाला वेळ काढून, आपल्याच अलिशान गाड्यातून कर्जत येथील लाईफ फार्मवर 11.01.2020 तारखेला सकाळी 11 ते बाराच्या दरम्यान आगमन झाले. पण इथेच एक लोच्या झाला ! झालं काय तर, ......वह कौन थी" या रहस्यमय चित्रपटात साधना ही नटी आपल्या डोक्यावरचे काळे कुरकुरित ओले केस मोकळे करून आणि सफेद साडी परिधान करून तुफान पावसात काळाकुट्ट अंधाऱ्या अमावास्येच्या रात्री रस्त्यावर एकटीच उभी असते. त्याच वेळेस मनोज कुमारची महिंद्रा गाडी भरकटून त्याच रस्त्याने जात असतांना मनोजकुमार साधनाला लिफ्ट देतो. आणि मनोजकुमारच्या गाडीची वायफर बंद पडतात आणि एक विरान जागेवर साधना गाडी थांबवायला सांगते.  स्मशान भूमीची कवाडे आपोआप उघडून ती आत स्मशान भूमीच्या त्या धुंद वातावरणात चालत जाते आणि त्या कब्रस्तानचे दरवाजे करकच आवाज करत आपोआप बंद होतात. मनोजकुमार तिच्या पाठमोरी आकृती कडे बघतच राहतो. थांबा तुमचा संयम बघून मी तुम्हाला अगोदर सॅल्युट करतो.  त्याप्रमाणे आमच्या आय.टी. आणि इंजिनिअरिंग क्षेत्रातले तिन्ही मास्टर्स येलने, वैभव आणि तिमिर या मित्राचं गूगल च हरवलं आणि त्यांची मनोजकुमार सारखी केविलवाणी अवस्था होवून त्यांची गाडी भलत्याच दिशेने भरकटली. या ठिकाणी त्यांच्या समोर अमावस्येची रात्र ही नव्हती की मुसळधार पाऊसही नव्हता आणि लिफ्ट मागणारी कोणी सिलेब्रिटी ही नव्हती. हातात गुगल सारखे रायफल असताना आमचे तीनही जवान त्या चकव्यात फसले. चार वर्षांपूर्वी पुण्याजवळील घनघोर पावसाच्या लोंढ्याने, कागदावरची शाई पुसावी तसे एका क्षणात "माळीण" गांव वाहून गेलं होतं आणि सकाळी नेहमी प्रमाणे एसटी, माळीण गावच्या प्रवाशांना घेण्यासाठी आली खरी पण बस चालकाला गावच सापडेना, त्या प्रमाणे आमच्या तिन्ही फौजींना लाईक फार्म हाऊसचा राजमार्ग काही सापडेना ! परंतु आमच्या ओवळेकर साहेबांना काही चैन पडेना! सर्व जगाचे काळजी वाहक ओवळेकर यांना काळजीने सतावले, त्यामुळे ते सतत फोनवरून त्यांची विचारपूस करत होते आणि आमचे तिन्ही मित्र चकव्याच्या चक्रव्युव्हात अडकल्यामुळे त्यांना काही ओवळेकरांचे समाधान करता येत नव्हते. मुळातच रस्ता चुकल्यामुळे जंगलात ते कोणत्या खाणाखुणा सांगणार. म्हणून ओवळेकर कमालीचे गोंधळलेत..... बरं या तिरकूट जवळ होकायंत्र ही नव्हते, आकाशात मांज्याने कटलेला पतंग गिरक्या घेत कुठे तरी गंजलेल्या इलेक्ट्रिक खांब्याला अडकून थांबतो त्याप्रमाणे आमचे वाटसरू लाईक फार्म हाऊस येऊन धडकले आणि सर्वांनी सुटकेचा निश्वास सोडून त्यांना आपला ग्लास उंचावून चिअर्स केले आणि शेवटी जीव लाईफ फार्मच्या प्रेमात पडला. ......पण खरी गंमत तर अजून पुढेच आहे. कारण खडकीकर साहेबांजवळ कुठलीही व्हेईकल नसतांना भर जंगलातून वाट काढत काढत ते गुगलच्या साहाय्याने सहीसलामत संध्याकाळपर्यंत डेऱ्यावर येवून दाखल झालेत. साहेब येण्यापूर्वी माती आणि शिवार यांचा जसा रंग असेल तसा सरड्याने रंग बदलावा त्याप्रमाणे पार्टीला रंग चढला होता. सकाळपासूनच दाभोळकराने सर्व हक्क विकत घेतल्यासारखे भरघोस उस तोडणीचा सपाटा लावला होता. साहेबांचे आगमन झाल्यामुळे भाजीला लसणाची फोडणी द्यावी तस तसा राजकारणाचा तडका देवून उकाळ्या पाखाळ्या सुरू झाल्यात, कारण सर्वांनीच आपापले ग्लास उपडे करून साहेबांसमोर सरेंडर झाले होते. आणि आता अभयने जसे एक्कावन्न टक्के शेअर खरेदी करून दाभोळकर कडून सर्व मालकी हक्क काढून घेतलेत, त्यामुळे अभय थांबायलाच तयार नव्हता, कोण काय म्हणाले, कोणी काय नाही म्हणायला पाहिजे, तीन पायाचं सरकार कसं चालतं, खिचडी करपणार, की मी पुन्हा येईन खायला अशा गप्पांचा फैरी झडत राहिल्यात. कोण घायाळ होत होतं, कोण उठून उभा राहत होता पण सुप्रीमोंच्या पुढे कोणाची हिंमत होत नव्हती. शेवटी साहेबांनी सर्वांना आपल्या कुशल विचारांनी कुरवाळले. त्यांच्याकडे  एक कटाक्ष टाकला जगत, तिमिर, भास्कर,भाटिया, वैभव पंडित, ओवळेकर, येलने, इथापे, वांजपे, पाठक, दाभोळकर, अभय, रामदास हे सारे वन टीम वन गोलचे सदस्य CSC-THANE कॅप परिधान करून साहेब काय बोलतात त्या उत्सुकतेने त्यांच्याकडे नजरा लावून बसले होते. असं वाटायला लागलं की आपण त्यांच्या आज्ञेत आहोत, त्यांच्या अंडर मध्येच काम करत आहोत. ते केंव्हा आज्ञा देतील आणि आपण कामाला लागू! अगदी सर्वांचे चेहऱ्यावरच्या सुरकुत्या गालाच्या मध्यभागी प्रसन्नतेने विसावल्या होत्या. थोड्याच वेळात काही जणांनी स्विमिंग टॅन्कचा आसरा घेतला. येलने, पाठक, रामदास,वांजपे, वैभव, अभय यांनी स्विमिंग टॅन्क मध्ये पोहून येथेच्छ एन्जॉय केला. दाभोलकर आणि ओवळेकर यांनी काठावरच उभे राहून फोटो काढण्यात रस घेतला.पाण्यात उताणे पडून हात पाय न हलवता स्तब्ध पडून राहणे ही एक कलाच आहे. या कलेत वांजपे आणि रामदास हे निपुण आहेत. त्यांच्याकडून खूप शिकून घेण्याचा प्रयत्न केला, परंतु आडातच पाणी नाही तर पोहऱ्यात येणार कोठून😂

चारही बाजुंनी जंगल, चहूकडे लाल मातीचा सुगंध पसरलेला, कुठे बिबट्याच्या पायाचे ठसे दिसतात का शोधून बघितले पण सापडले नाहीत. फार बरं वाटलं आणि मन तेवढेच हलके झाले. छोट्या छोट्या पर्ण कुट्या आजूबाजूला पाने फुले वेली त्याच्यात आमची ही पर्णकुटी,  परंतु आमच्या सर्वांची एकाच छप्पर असलेल्या कुटीत सोय करण्यात आली होती. बाहेर लांबलचक व्हरांडा, त्याच्यात लांब आयताकृती टेबल आणि त्याच्याभोवती खुर्च्या. रात्रीचे आठ वाजलेत, एरव्ही मिटिंगची वेळ न पाळणारे आजच्या मिटींगला पाच मिनिटे अगोदरच खुर्च्यांवर विराजमान झाले होते. सर्व जुन्या ऑर्डर्स वर उहापोह झाला. विषय सर्व काही अल्फा लव्हल एके अल्फा लव्हल. संचारबंदी असते तशी दुसऱ्या विषयाला बंदी होती जणू. कोणती ऑर्डर कोणी आणि कशी मिळवली आणि ती कशी एक्सिक्युट झाली. कोणी किती योगदान दिले, कोणी किती कष्ट घेतलेत. थोडक्यात एव्हढ्या कमी अवधीत CSC ने कसा आकार घेतला याचं कोडकौतुक आपल्या शिवाय कोण करणार होतं. सांगायचं तात्पर्य

साधारणतः वीस ते पंचवीस वर्षानंतर सुद्धा कामाची पावती मिळते हे सर्वांचं भाग्यच होतं. आपण एकमेकांपासून कसे आणि का अलग झालो याची सर्वांनाच खंत जाणवत होती. आंब्याचे झाड लावणाऱ्याला त्या झाडाची आंबे खायला मिळत नसतात हे खरे आहे, परंतु पुढच्या पिढीला त्या झाडाची फळे आणि सावली नक्की मिळते हे सुसंस्कृतीचं सूत्र त्याच्यात लपलेलं असतं. दुसऱ्याच्या पाठीवर नेहमी कौतुकाची थाप मारणारा, त्याने मात्र स्वतःच्या पाठीवर कधीच कौतुकाची थाप मारून घेतली नाही आणि आजही इतिहासाची तीच पुनवृत्ती होतांना दिसत होती. कारण त्याकाळचे सर्व साक्षीदार आज समोर हजर होते. अशा त्या विनम्रशील सर्जनशीतेला म्हणजे आमच्या खडकीकर साहेबांना आमचा सर्वांचा मानाचा मुजरा.

नेहमी अडीच ते रात्री उशिरापर्यंत चालणारं सिलेब्रेशन यावेळेस मात्र रात्री साडेबाराच्या आसपास थंडावलं. कारण जवळपास सर्वच जण सिनियर सिटीजनच्या अवस्थेत होते आणि त्यांनी आपल्या मर्यादा ओळखून कार्यक्रम यथेच्छ एन्जॉय केला होता. शेजारच्या कुटीमधल्या यंग गर्ल्स अँड बॉईज यांचा धुमाकूळ मात्र रात्री उशिरापर्यंत चालू होता.

मॉर्निग वॉक वारे गांव


धुक्यात हरवलेली डांबरी वाट निग्रोसारखी स्पष्ट दिसायला लागली होती. आम्ही एकेक शेतातल्या पिकांचे निरीक्षण करून,  सायंटिस्ट सारखे अजमावून बघत होतो. परंतु निसर्गाचे ते पेच आम्हाला सोडविता येईनात ! साहेबांनी मला विचारले हे कोणतं पीक आहेरे चव्हाण ? मी शेतकऱ्याचा मुलगा असून मला ते ओळखता येईना, शेवटी ते मुळाचं पीक आहे असं सांगून वेळ मारून नेली खरी पण माझा दावा काही जास्त वेळ टिकला नाही! आणि मी अजून किती कच्चा आहे हे सिद्ध झालं कारण पुढच्याच शेतात त्याच जंगली गवताने रान माजवलं होत. आता गवत म्हटल्यानंतर साहेबांनी काँग्रेस गवत विषय काढून आम्हाला बुचकळ्यातचं टाकलं. आम्हाला म्हणजे मी, इथापे आणि वैभव. कारण काँग्रेस गवत कितीही कापा किंवा नांगरून काढा ते कधीही नष्ट होत नाही. शेतात उगवल्यावर कोणत्याही पिकांना वाढू देत नाही. काँग्रेस गवत कुठून आलं, त्याचा जन्म कसा झाला, त्याची पाळेमुळे इथापेंनी अतिशय चांगल्या रीतीने सोप्या भाषेत समजेल अशी समजावून सांगितली. ज्यावेळेस भारतात 1952 साली दुष्काळ पडला होता त्यावेळचे काँग्रेस सरकारने मिलो हा गव्हाचा प्रकार गरीब लोकांसाठी अमेरिकेतून आयात केला होता. Milo हा शब्द गुळगुळीत आणि सोबर वाटतो खरा परंतु ज्यावेळेस मिलो आयात केला त्यावेळेस त्याच्याबरोबर  या काँग्रेस गवताचा भारतात प्रवेश झाला. तेंव्हा पासून शेताच्या बांधावर, शेतात, नदी नाल्यांच्या काठावर कुठेही लागवड न करता हे काँग्रेस गवताची भरभरून वारेमाप जोपासना होत असते, शेतकऱ्याने कितीही औषध, फवारणी केली तरी त्याचा नायनाट होत नाही. काँग्रेस सरकारने मिलो आणला आणि  मिलो बरोबर मिळते जुळते असे काँग्रेस गवत हे भारतभर अजरामर झालं. पाऊले पडती वारेगावकडे वरेगावाच धूसर दिसायला लागलं,रात्र आपल्या अंगावरचं पांघरून काढत होती तसतसं धारतीचं, तिथल्या शेतीबाडीचं तिथल्या संस्कृतीचं मूळ रूप आमच्या नजरेस पडत होतं. आजूबाजूला विरळ झाडे असलेली, वळणावळणाची, किंचित खड्डे असलेली ती डांबरी वाट लक्ष वेधून घेत होती. शेवटी वारेगाव नजरेस पडले. शोधत शोधत हायवे च्या बाजूस असलेल्या चहाच्या झोपडीवजा टपरीवर आम्ही सर्वांनी चहा मारला आणि परत माघारी लाईक फार्म हाऊसकडे आम्ही प्रयाण केले. मॉर्निंग वॉक करून नऊच्या आसपास सर्व जण आपल्या जागेवर पोहचलेत, सकाळचा परत एकदा चहा झाला, काहींनी क्रिकेटचा आनंद घेतला, काही जण लॉंग मॉर्निंग वॉक करून आले होते.

अलविदा

सर्वजण लाईफ फार्मला अलविदा करण्यासाठी गेटवर जमा झालेत. ग्रुप फोटो काढण्यात आलेत, एकमेकांना आलिंगन देऊन एकमेकांचा निरोप घेतला ते पुढचं गेट टूगेदर लवकर करण्याचं एकमेकांकडून आश्वासन घेण्यात आलं.









Monday, 23 March 2020

अज्ञानासारखे सुख नाही अशी समज असेल तर तो तुमचा भ्रम आहे!

वादळापूर्वीची शांतता असे शब्द ऐकण्याची सवय असल्यामुळे आपल्या लोकांनी लॉक डाऊन ला मनावर घेतलेले दिसत नाही. काल सुद्धा जनतेने जनता कर्फ्यु पाळला खरा परंतु संध्याकाळी रस्त्यावर उतरण्याची घाई करायला नको होती. म्हणूनच वादळापूर्वीचे असे बरेच शब्द आपण पचविले असतील ही, काही बरेच संकटे आलीत आणि गेलीत सुद्धा. तसेच कोरोना राक्षसी व्हायरस त्याचा टाईम आल्यावर विरेल सुद्धा ! परंतु वादळ निवळण्यापूर्वी तो किती हानी करून जाईल याचा अंदाज वर्तवणे अशक्य आहे. अश्यक्य का आहे तर कोरोनाने बळी घेतलेले लाईव्ह अपडेट्स नजरेखालून घातलेत तर तुमच्या लक्षात आल्याशिवाय राहणार नाही, आणि अनुमान लावा की ही वेळ म्हणजे वादळापूर्वीची भयाण शांतता आहे. मित्रानो अजून या जीवघेण्या व्हायरसवर कोणताही ठोस विलाज सापडला नाही आहे. कोरोना राक्षसी व्हायरसच्या गाडीला ब्रेक नाही आहेत, त्याच्या मार्गात येऊ नका, स्टे होम, कृपया डोळे उघडा आणि आपल्या घरी सुखरूप रहा.

Saturday, 21 March 2020

कोरोंनाचा विळखा, कृपया इकडे लक्ष द्या

मित्रहो नमस्कार,
(श्री भरत कांडके, शीतचंद्रलोक, डोंबिवली)

आज रविवार, आपल्याला टाळता येण्यासारखी खूप कामे आहेत, पण उगाचच आपण हे काम ते काम असे करून कामाची लिस्ट तयार करतो आणि बाहेर पडतो. पण आज तसे करू नका, कारण, सध्या बाहेर कोरोनाची जी दहशत सुरू आहे, मला वाटतं या मधून आपण सर्वजण सही सलामत बाहेर पडणे हे *सर्वात जास्त महत्वाचे काम आहे*. *संपूर्ण जग कोरोना सारख्या महामारीच्या विळख्यात सापडले आहे हे आपण सर्वजण जाणत आहातच*. यामधून वाचण्यासाठी सरकारी यंत्रणांन मार्फत सर्वच स्थरावरून योग्य त्या सूचना दिल्या जात आहेतच. *आपण सुशिक्षित आहात* त्यामूळे त्या सूचनांचे पालन आपण करत असणारच. परंतु कसे असते जसे वर्गातील सर्वच विद्यार्थ्यांची ग्रहण क्षमता सारखी नसते, त्या प्रमाणे आपल्यातील सर्वानाच या संकटांचे गांभीर्य एकाच वेळी समजेन असे नाही. त्या साठी आणि आपल्या मधील ऋणानुबंधाचे संबंध या साठी पुन्हा एकदा हा प्रयत्न. दिवसागणिक परिस्थिती बिघडत आहे हे रोजच्या आकडेवारी वरून समजते आहेच. कोरोना सारखा विषाणू शत्रू  बनून समोर उभा आहे. लढाई एका जीवघेण्या विषाणूशी आहे. आणि जर ती जिंकायची असेल तर आपल्याला एक दिलाने ती लढावी लागेल. पण या वेळी एकत्र न येता आपापल्या घरात बसून लढायची आहे. तुम्ही म्हणाल घरात बसून कुठे लढाई लढली जाते का? अहो आपण छत्रपतींच्या महाराष्ट्रातील मावळे आहोत. जरा आठवा राजांचा इतिहास. प्रतापगडावर राजांवर आलेल्या संकटाच्या वेळी कोरोनारुपी अफजलखानाला आणि त्याच्या फौजेला संपवण्यासाठी आपल्या राजांनी किती व्यवस्थित प्लान बनवला होता. शामियान्यातील अफजलखानाच्या भेटीच्या वेळी काही मंडळी (आमच्या सरकारी अथवा खाजगी यंत्रणेतील अत्यावश्यक सेवेतील लोक) राजांसोबत आपले काम चोख बजावतील, तर बाकीचे मावळे (तुम्ही आम्ही सर्व) जंगलात   (आपापल्या घरात) दबा धरून बसून योग्य वेळेची आणि पुढील सुचनेची वाट पाहतील. असाच आहे आपल्या मोदी साहेबांचा आणि मुख्यमंत्री साहेबांचा प्लान. अगदी त्या प्रमाणे वागू या.  स्वराज्य स्थापनेतील लढाया अशा गनिमी काव्याने लढल्या गेल्या. तेव्हा कुठे प्रचंड अशा मोघल साम्राज्याचं पानिपत करून महाराजांनी स्वराज्याचा विजयी ध्वज फडकावला. मित्रहो आपल्यालाही तेच करायचंय. कोरोनाशी गनिमिकाव्याने लढूनच विजय मिळवायचाय. कारण हा विषाणू अफजलखानापेक्षाही निर्दयी आहे, तो अजिबात भेदभाव करत नाही. आपल्या पंतप्रधानांनी उद्या सकाळी 7 ते रात्री 9 पर्यंत जनता कर्फ्युचं आवाहन केलंय. खूप  गर्भित असे संकेत आहेत त्यात. आपण त्याचा अभ्यास करत न बसता, आपल्या पंतप्रधानांनी, मुख्यमंत्र्यांनी, आरोग्यमंत्र्यांनी आणि सरकारी यंत्रणेने ज्या ज्या सूचना दिल्या आहेत त्यांचे फक्त पालन करून, स्वतःला त्यात सामील करून घेऊ या. आणि बरोबर 5 वाजता अत्यावश्यक सेवेतील त्या सर्व देशभक्तांसाठी, त्यांना प्रोत्साहीत करण्यासाठी, त्यांच्या विषयी आपल्या मनातील कृतज्ञतेची भावना दाखवण्यासाठी घंटानाद करू या. आपल्याला स्वतः बरोबर दुसऱ्याला, इतरांना, आणि पर्यायाने समस्त मानव जातील या महामारीपासून वाचवायचंय मंडळी. उद्याचा दिवस आणि पुढील एक आठवडा खूप महत्वाचा आहे. सहजतेने घेऊ नका, मलाही सुरवातीला वाटलं होतं, इतकं काही नाही होणार, पण दिवसेंदिवस परिस्थिती बिघडते आहे, जागरूक होणं गरजेचं आहे गांभीर्याने घेणं गरजेचं आहे, कारण अजूनही वेळ गेलेली नाही, आपल्या रोजच्या सवयींना काही दिवस बाजूला ठेवून काही दिवस गृहस्थाश्रमाच्या आगळ्या वेगळ्या नियमांचे पालन करून कटिबद्ध होऊ या. काय करायचंय हे सर्वांना माहीत आहेच. स्वच्छता राखा, तासातासाला हात, नाक, तोंड आणि डोळे स्वच्छ पाण्याने धुवा. घरातच राहणे पसंत करा. आपल्या घरातील सर्वाना वेळ द्या.  गरज नसताना बाहेर जाऊ नका. कोण कुणाच्या संपर्कात आलेली व्यक्ती तुम्हाला भेटेन याचा काही नेम नाही. आणि याचीच वाट बघतोय तो कोरोना. अहो अवघ्या दिड महिन्यात ज्याने संपुर्ण जगाला वेढा घातला. त्याला आपल्या भारत भूमीवर हबी होण्याची संधी देऊ नका. खरोखर हात जोडून विनंती आहे. कारण जर चुकून असे झाले तर मित्रानो आपल्या प्रचंड लोकसंख्या असलेल्या देशात त्या वेळी आपल्या हातात काहीच नसेल.  आणि त्या वेळी हया सर्व उपाय योजना करण्याची वेळ निघून गेलेली असेल. तेव्हा वेळीच शहाणे बनू या. आणि निकराने लढू या. हे करताना थोडा त्रास होणारच आहे, पण त्याला ईलाज नाही. कारण ही लढाई संयमाची आणि धीराची आहे. आपल्या पंतप्रधानांच्या अवाहनाला, एक देश सेवा समजून, प्रतिसाद देऊ या स्वतःसाठी, आपल्या प्रियजनांसाठी, आणि पर्यायाने भारतमातेसाठी नव्हे नव्हे संपूर्ण मानव जातीसाठी आपले दायित्व सिध्द करू या. चला तर मग तयार होऊ या, या निश्चयाने की, "माणुसकीच्या शत्रू संगे युद्ध आमचे सुरू, संयम आणि धीराने घेऊन कोरोनाला मारू" आपण कोरोनाला मारू.

🙏🏻
- श्री. भरत कांडके, डोंबिवली.

Friday, 20 March 2020

जामर

कोरोना बद्दल आतापर्यंत कितीतरी अगणिक पाल्हाळ जोक्स व्हाट्सअप वर ओतले गेले आहेत, आणि ते वाचून आपण गालातल्या गालात स्वतःवर हसत राहतो. एक बाजूला कोरोना मरिजचं आयुष्याचं काऊंट डाऊन चालू आहे आणि आपल्यातले काही लोक निराराळे प्रकारचे विनोद सप्लाय करण्यात मशगुल आहेत. ही तर आपल्या सृजनशीलतेची दिवाळखोरीच आहे असे दुर्दैवाने म्हणावे लागते. रोज हजारो ट्रक्स भरतील एवढे वाढ दिवसांचे केक्स व्हाट्सअप्प आणि फेसबुक वर पाठविले जातात. असे ई केक भरवण्यासाठी जणू स्पर्धा चालू असते. असे अन प्रॉडक्टिव्ह मेसेजेस पाठविण्यासाठी आपल्या जवळ भरमसाठ वेळ आहे आणि एवढा वेळ असून आपल्याला एकमेकांशी बोलायला वेळ नाही. अशी बरीच उदाहरणे फेसबूक आणि व्हाट्सअप्प संदर्भात देता येतील. व्हाट्सअप्प आणि फेसबुक वरून दसऱ्याच्या दिवशी ई-आपट्याच्या झाडाची पाने भरमसाठ पाठविली जातात, मकर संक्रातीला तर याचं रेकॉर्ड ब्रेक होतं, तिळगुळाचे छायाचित्रांचे एवढे लाडू पाठविले जातात अनु तिळगुळ घ्या आणि गोड गोड बोला चे मेसेजेस वाचून भारतातील कुटुंबे किती गुण्यागोविंदाने नांदत असतील असं वाटल्या शिवाय राहत नाही, परंतु हा भ्रमाचा भोपळा दुसऱ्या दिवशी लगेच फुटतो. दुसऱ्या दिवशी आमच्याकडे पाण्याच्या नळावर कश्या एकमेकांच्या झिंज्या धरतात ते बघा. नवीन वर्ष सुख समृद्धीचे आणि भरभराटीचे जावो असे मेसेजेस तर हंडीभर पाठविली जातात, पण दुसऱ्या दिवशी हीच माणसे कुस्ती खेळायला मोकळे असतात. टाईम आला तर एकमेकांवर कोर्टात अब्रुनुकसानीचा खटला दाखल करायला सुद्धा मागे पुढे पाहत नाहीत. स्वर्गवासी झालेल्या माणसाला अग्नी दिल्याबरोबर त्याच्या आत्म्याला शांती मिळण्यासाठी दोन मिनिटं स्तब्ध उभे राहायला सांगितले जाते खरे परंतु तेरा ते चौदा सेकंदाच्या आत सर्वांची समाधी तुटते, कारण स्मशानात गेलेला कधी वापस येणार नाही हे चांगलं आपल्याला माहीत असतं. व्हाट्सअप्पवर मात्र शोक संदेश एकामागून एक ढिगाऱ्याने पाठविले जातात. तिरडीच्या बांबूंना काय त्याचे सुख दुःख, त्याने त्याचे काम चोख केलेले असते.

देशपातळीवर पंतप्रधान आणि त्यांची टीम कोरोना व्हायरसला आटोक्यात आणण्यासाठी युद्धपातळीवर काम करत आहेत. परंतु आमचे राजकीय विरोधक पंतप्रधानांवर टिका करण्यासाठी नवनवीन आरोप करण्यात व्यस्त आहेत. काही राजपुत्र नेते म्हणतात पंतप्रधानां कोरोनाबद्दल काहीच माहिती नाही आणि देशाला खूप मोठी किंमत चुकवावी लागेल. पण त्याच्यावर उपाय काय असे लाडके नेत्यांना विचारले असता त्यांना काहीच सांगता पण येत नाही. लोकांमध्ये भ्रम पैदा करण्याचा वसा यांनीच घेतलेला असतो. हत्यार स्वतःजवळ बाळगणे भले कायद्याने गुन्हा असेल परंतु तोंडाच्या शस्त्राचं काय. चांगले नावाजलेले लोक आपला तोंडाच्या तोफखाना दिवसभर चालवत असतात. मीडिया एव्हढा आगलावू कारखाना आहे की, त्यांना त्यामुळे चांगले आयते आणि फुकटचे खाद्यच मिळते परंतु तोंडाचे तोफखाने चालवणाऱ्यांना ऊर्जा कुठून मिळते हे एक खुद परमेश्वराला पडलेले कोडे असावे. लांब कशाला जाता, जो नाही तो आजकाल उठसूठ पंतप्रधान असलेल्या व्यक्तीला नाही तशा शिव्या देण्याची विकृती या लोकांनी अंगिकारली आहे. वृत्तपत्रे तर या गोष्टीचा धिक्कार सुद्धा करतांना दिसत नाहीत. काही हेकेखोर मंडळी आपली सर्जनशीलता गुंडाळून उगीच मैदानात उतरतात आणि एकदाचा आखाडा सुरू झाला तर मीडियाला बघायलाच नको, कारण मिडियाने सर्व जगाचा प्रसूतिगृहाचा मक्ताच घेतलेला असतो. मग टीव्हीवर आग न लावता गवताच्या गंज्या कशा जळत असतात हे आपण रोज पाहतो. आरोप प्रत्यारोप करून एकमेकांच्या अंगार कडकडीत तेल ओतत असतात.

अजून पर्यंत तरी संवेदनशीलता तरी अभादित होती, परंतु आता ती अदृश्य होत चालली आहे आणि सर्जनसजीलता ही तर तिच्या पाठीवरच आरूढ होवून तिला पण ही दुनियादारी झेपत नाही. वि.स. खांडेकरा म्हणतात प्रातःकाल आणि संध्याकाळचं वर्ण करतांना कवी लेखकांनी तर त्यांना देव्हाऱ्यात बसविले आहेत, दुपारचं वर्णन करतांना जणू त्यांना खरोखरच चटके बसतात. निसर्गाने मऊ गवत, फुले वेली निर्माण केल्या तसे मोठमोठे दगड धोंडे, दऱ्या, समुद्र आणि उंच उंच पहाड देखिल निर्माण केलेत. एव्हढी क्रूरता निर्माण केल्यानंतर त्याने सुंदर जलधारा, फ्लॉवर व्हॅली सुद्धा निर्माण केल्या. एव्हढं सुंदर विश्व निर्माण केल्या नंतर ही मंडळी स्वतःच्या स्वार्थासाठी तोंडाने अणुचाचण्या घेत बसते. इंटरनेटला काही संवेदनशील ठिकाणी जामर लावले जाते असे ऐकले आहे परंतु या सर्व गोष्टींना जामर लावण्याची आपल्याकडे कायदा तयार झाला नाही अजून.

Friday, 13 March 2020

आणि शीतचंद्रलोकच्या कट्ट्यावर उलगडलं होतं महिला दिनाचं पहिलं पुष्प


०८ मार्च २०२०

आज सकाळी निरव शांततेत कोकिळेचा मधुर आवाज कानावर पडला, एक शुभ संकेताने दिवसाची सुरुवात झाली होती. आंब्याच्या झाडाला मोहोर यावा त्याप्रमाणे शीतचंद्रलोक  सोसायटीतील वातावरणाला विशेष बहर आला होता. आठ मार्च महिला दिनाचे औचित्य साधून शीतचंद्रलोक सख्यांचा मनःपूर्वक सन्मानाची जय्यत तयारी सुरू झाली होती. असंख्य तारकांमध्ये शुक्राची चांदणी उठून दिसावी त्या प्रमाणे एबीपी माझाच्या प्रमुख अँकर ज्ञानदा कदम ह्या महिला दिनी शीतचंद्रलोक सख्यांच्या वलयामध्ये सामील झाल्यात.

वि.स. खांडेकर म्हणतात, "नभोमंडपात अगणिक तारका चमकत असतांना शुक्राची चांदणी ओळखायला ज्योतिष शास्राचे ज्ञान कशाला हवे" साहित्यिकाच्या सृजनशीलतेच्या  उक्तीप्रमाणे शीतचंद्रलोक पुरुषांच्या सर्जनशीलतेला एक नवीन पालवी फुटली आणि तिथेच एक "शीतचंद्रलोकच्या सख्यांना मानाचा मुजरा" असं सुंदर काव्य निर्माण झाले.

परंतु दोन किनाऱ्याच्या सहवासात वाहत असलेल्या नदीला कुठे ठाऊक होते की, तिची मंजिल कुठे आहे ! म्हणून कोणत्याही गोष्टीचा गाजावाजा न करता श्रीयुत कांडके आणि श्रीयुत पोंक्षे यांच्या टीमने शीतचंद्रलोक च्या तमाम स्त्रीवर्गाला मानाचा मुजरा करून त्यांना आश्चर्याचा धक्का दिला. या आश्चर्याची पाळेमुळे रुजली गेली होती त्या भरीत भाकरीच्या पार्टीतून. वांग्याचं भरीत आणि  हिरव्या मिरचीच्या ठेच्याची चव चाखतां चाखतां  कांडके सरांच्या संकल्पनेतून एक रत्न बाहेर पडलं की, आपणही खडकावर जल विहिर खोदू शकतो. सहकाऱ्यांनी एकमतांने सहमती दर्शविल्यावर शीतचंद्रलोकच्या भव्य प्रांगणात सर्व सख्यांसामोर छोटीसी औपचारिक घोषणा करण्यात आली की एक दिवस तुमच्या साठी.

बस, खलबते सुरू झाली, लखोटे व्हाट्सएपच्या माध्यमातून इकडून तिकडे ट्रान्सफर होऊ लागले, गुप्त मिटींग्ज आणि बैठका होऊ लागल्यात, मॅनेजमेंट हे एक सिक्रेटच होतं. ज्या दिवसाची आतुरतेने वाट बघत होतो, प्रत्यक्षात तो दिवस उजाडला, शीतचंद्रलोकच्या गेटवर शीतचंद्रलोक सख्यांचा सन्मान असे होर्डिंग्ज लावण्यात आले , गेटवरचा वृक्ष जसा कटेवरी हात, युगे अठ्ठावीस उभा या घटनेला साक्ष देत होता. गेटवर रांगोळी काढण्यात आली होती, गेटपासून ते रंगमंच पर्यंत लाल कार्पेट अंथरण्यात आले होते. रस्त्याच्या बाजूला सुशोभित कुंड्या ठेवण्यात आल्या होत्या, शार्प संध्याकाळी सात वाजता शीतचंद्रलोक सख्यां नटून, लाल किरमिजी रंगाचे फेटे आणि "स्त्री कर्तुत्वाला मानाचा मुजरा" असा बॅज परिधान करून गेटवर एकत्र जमल्यात. आणि तेवढ्यात त्या शुक्राच्या चांदणीचे म्हणजे ज्ञानदा कदम यांचे आगमन झाले. त्यांचे भव्य स्वागत करण्यात आले. शीतचंद्रलोकच्या सख्यांसमवेत त्यांना मानापानाने झान्झ पथक आणि लेजिमच्या गजरात वाजत गाजत भव्य रंगमंचकाकडे त्यांना पाचारण करण्यात आले. दिप प्रज्वललाने कार्यक्रमाची सुरुवात झाली. कांडके साहेबांचं अँकरिंगचं पहिलं पुष्प शीतचंद्रलोकच्या मंचावर झळकत होतं. त्यांचं प्रेझेन्टेशन आणि  त्यांना लाभलेला भारदस्त आवाज यात कमालीचा आत्मविश्वास दिसून आला.

मावळलीस जर कधी तू, विनाश इथला निश्चित आहे              ब्रह्मांडालाही उजळणारी तू परमेश्वराचं रूप आहे.

रंगमंचकावर खुर्च्यांची संख्या अठ्ठावीस तर सख्यांची संख्या पन्नास आणि प्रत्येक सखीला ज्ञानदा कदम समवेत बसण्याचं सौभाग्य मिळालं कसं आणि तेही कसलीही चलबिचल न होता!  याचं गणित, हा प्रोटोकॉल  मंत्र्यांच्या शपतविधीपेक्षा अवर्णनीय होता असं म्हणण्याचं कारण म्हणजे, जागेची क्षमता, बजेट, मॅनेजमेंट, सुविधा  या सर्व बाबी लक्षात घेता टीम लीडर आणि टीम मेंबर्सची ही चाणक्य नीतीचा कुशल नमुना होता.

यश, हर्ष, आर्यन आणि ऋषी यांनी अतिथीचं स्वागतम या गितवर नृत्य सादर करून सर्वांचं लक्ष वेधून घेतलं, श्री कांडके यांनी निरनिराळ्या क्षेत्रातील स्त्री कर्तृत्वाची महती सांगताना झाशीची राणी ते इंदिरा गांधीपर्यंत यांनी केलेल्या आपल्या कर्तृत्वाचा महिमा वर्णिला, पृथ्वी प्रदक्षिणा करावी त्याप्रमाणे कांडकें साहेबांच्या निवेदनाला धार चढत होती. त्यांच्या आवाजातील प्रगल्भताने आसमंत उजळून निघाला. ज्ञानदा कदम यांना प्रतितात्मक मानचिन्ह देण्यात आले. नंतर त्यांच्या हस्ते सर्व महिलांना छोटीसी भेट वस्तू देण्यात आली, ही शीतचंद्रलोक पुरुषांची मानवंदना होती.

श्रीयुत कांडके यांनी  ज्ञानदा कदम यांचा अल्पसा परिचय करून त्यांच्या कर्तुत्वाला सलामी दिली. घरातील सर्व मंडळींची इच्छा होती की ज्ञानदाने शिक्षिका व्हावं, पण नियतीला वेगळंच मान्य होतं, ज्ञानदाने जर्नालिजम क्षेत्रात उतरून, एबीपी माझा या वाहिनीने त्यांच्यासाठी दरवाजे उघडे करून दिलेत. त्यांच्या छोटेखानी भाषणात त्या आपलं मत प्रांजलपणाने व्यक्त करतात की,  मोठमोठया संस्थेत, शाळा, कॉलेजेस, ऑफिसेस मध्ये कार्यक्रमांसाठी गेलेले आहे, परंतु येथील नियोजन हे अप्रतिम आणि सर्वोत्तम आहे. हा कार्यक्रम म्हणजे महिलांसाठी सरप्राईज होता हे जेंव्हा त्यांना कळलं तेंव्हा त्यांनी आश्चर्याचं कौतुक केलं. पुरुष वर्गाने कोणतीही गोष्टीची चाहूल न लागू देता एवढा मोठ्या कार्यक्रमाचं आयोजन करणं हे नक्कीच सोपी गोष्ट नव्हती अशी त्यांनी समस्त मंडळींना जाण करून दिली, पुढे त्या म्हणाल्या की, मी शीतचंद्रलोक सोसायटीबद्दल खूप काही ऐकले आहे,  तुम्ही हा एकच कार्यक्रम नव्हे तर वर्षभरातून अनेक असे सांस्कृतिक कार्यक्रम साजरे करतात , याचं त्यांनी मोठ्या मनाने तोंड भरून कौतुक केलं. सोसायटीत हेवेदावे, चुगली,चिमटे, हमरी तुमरी असे असंख्य वादविवाद असतांत, या सर्वांना छेद देवून तुम्ही मंडळी एवढ्या एकोप्याने आणि पॉझिटिव्ह एनर्जीने राहतात ही फार भारी गोष्ट आहे, तुमची वास्तू खूप चांगली आहे आणि तुमच्या वास्तूत चंद्र आहे साक्षीला असे गौरवोद्गार काढून त्यांनी उभयंतांची मने जिंकलीत. शुक्राच्या चांदणीला कार्यक्रमातून चंद्राचा निरोप घेतांना खूप गहिवरून आले होते. निरोप घ्यायच्या अगोदर, पाहुणी कलाकार नेहाने ज्ञानदा कदम यांच्यासमोर साताऱ्याचे गुलछडी मला रोखून पाहू नका या गाण्यावर अतिशय सुंदर आणि अप्रतिम असं नृत्य केलं.

राहुल डिंगळे यांनी झेंड्याचं नाचवणं अतिशय सुंदर केलं होतं आणि जयूने त्यांना आवेशपूर्ण आणि जोशात साद दिली त्यामुळे या कार्यक्रमाला वेगळीच चकाकणारी किनार लाभली. ज्ञानदा कदम सुद्धा सरप्राईज झाल्यात. राहुल आणि जयूचं कौतुक करण्यासाठी रायगडावर पौर्णिमेच्या रात्रीची निवड करून त्यांचा चंद्रप्रकाशात गौरव केला पाहिजे.

रंगमंच फुलांनी नव्हे तर चंद्रलोक सख्यांनी नटला होता, कार्यक्रमाने प्रत्यक्षात अशी काही उंची गाठली होती की, नदीला आपल्या भावना व्यक्त करताना तिचा उर दाटून आला, तिच्या भावनांना आवर घालणे तिला जमले नाही, कधी कधी तिचे शब्द तुटत होते तर कधी तिच्या शब्दांना धार चढत होती, कोणी शब्दातून व्यथा मांडली तर कोणी कवितेतून पुरुष वर्गाने केलेल्या कृतीचा गौरव केला. ती इथेही कमी पडली नाही. तिच्या डोळ्यातले अश्रूंना ती थांबवू शकली नाही. पोडीयामला सुद्धा गहिवरून आले.

मला माहेरी करमत नाही

दक्षा गिरकर आपल्या मनोगत व्यक्त करताना  म्हणाल्यात की स्त्री चं एवढं स्वागत आणि कौतुक होत असेल तर आम्हाला माहेर ची आठवण येणारच नाही, पुरुष वर्ग स्त्रीचा एवढा सन्मान करेल असं आम्हाला स्वप्नात देखीलही वाटलं नव्हतं. या सन्मान सोहळाची त्यांनी जी तयारी केली ते सर्वं सस्पेन्स ठेवण्यात आलं होतं, त्यांना स्वतःला सर्व काही माहीत होतं, परंतु घरात ते सांगायचं नव्हतं, स्त्री बिचारी सर्व काही सांगून मोकळी होते, तिच्या पोटात काहीच राहत नाही. दक्षा मॅडम बोलता बोलता सुर्यप्रकाशा इतके अतिशय सत्य सांगून गेल्या. एकीकडे पुरुष आपली गुपितं कोणालाही कळू नये म्हणून अहोरात्र खबरदारी घेत असतो. तर स्रिया आपल्या पोटातील गुपित केंव्हा बाहेर काढू आणि दुसरीला कधी सांगू यासाठी त्यांच्यात स्पर्धा लागलेली असते. दूर कशाला जाता ! साधारण पाच सहा वर्षपूर्वीची घटना असेल.  सौ चव्हाण परगावी म्हणजे पुण्याला गेली होती. घरात मला सर्वच गोष्टी स्वतःलाच करत लागत असल्यामुळे खूप उशीर झाला आणि त्या दिवशी मी ऑफिसला जाण्याचे टाळून दिवसभर घरीच राहिलो. साहजिकच मी घराची खिडकी उघडीच ठेवली आणि त्याच वेळेस शोभा गावडे बाहेरून सोसायटीत शिरल्या असाव्यात. खिडकी उघडी बघून त्यांनी कयास काढला की, सौ चव्हाण पुण्यावरून घरी आलेल्या दिसतात, म्हणून त्यांनी लगेच सौ चव्हाणांना फोन केला आणि विचारले की, काहो, केंव्हा आलात पुण्यावरून ।  बस, तेवढ्यात माझ्या मोबाईलची कर्कश रिंग वाजून बायकोने झापायला सुरुवात केली, तिकडून खाडकन आवाज आला "काहो, आज ऑफीसला दांडी का? मी उद्गारलो, "हॅलो तूच बोलते आहेस ना" ! तिकडून आवाज, हो मीच बोलते आहे!". क्षणभर मी अवाक झालो आणि मनातल्या मनात विचार केला की बायकांना आपल्या गोष्टी कशा काय माहीत पडतात, आश्चर्यच आहे" स्त्रीच्या पोटात कोणतीही गोष्ट थांबत नसल्यामुळे असल्या आश्चर्याना कधी कधी सामोरे जावे लागते ! परंतु यांच्यातच खरी जगण्याची मजा असते.

सौ शोभा गावडे यांची विलोभनीय कविता

माझी शीतचंद्रलोक इतर जगापेक्षा वेगळा कसा याचं वर्णन करतांना भारावलेल्या सौ गावडे म्हणतात, मी चंद्रावर न जाता चंद्र ही पाहिला आहे, आणि चंद्रावरचे गोड लोक ही पाहिले आहेत. शीतचंद्रलोक सख्यांचा भव्य दिव्य सन्मान सोहळाचा वर्णन करतांना, कौतुक करावं का आभार मानावेत हेच त्यांना कळत नव्हते. मी त्यांची ऋणी राहीन आणि मला त्यांच्या ऋणात राहायला आवडेल. कौतुकाच्या भरात त्यांनी एटीम कार्ड च देऊन टाकलं. किती भोळी भाबडी असते ना स्त्री, गावडे मॅडम सॅल्युट तुम्हाला.

हो आवडेल मला त्याच्या छत्र छायेत राहायला                      हो आवडेल मला त्याला माझं एटीएम द्यायला                        हो आवडेल मला त्याच्या रंगात रंगायला

किती सुरेख आणि गोड हा त्यांचा भाबडेपणा

नल्ली आजी- घरातल्या पुरुषाने घरातली कुठलीही स्त्रीची कामे करतांना मला शोधून आजपर्यंत सापडली नाहीत, परंतु शीतचंद्रलोक ने केलेला सन्मान बघून त्यांचा सर्व रोष आज शांत झाला. आज मिळालेलं अप्रतिम, अविश्वसनीय सरप्राईज बघून त्या धन्य झाल्यात. आज्जी आज्जी मला एक गोष्ट सांगना! त्याचे हट्ट पुरवतांना आजीचे असे प्रेमळ रूप आपण अनेकदा पाहिले असेल, परंतु त्याच आज्जीनी आज चक्क स्त्रीच्या मनातली व्यथा दर्शविणारी कविताच सादर केली. आहेना कमाल या मंचाची !  "आई काय असते एकदा जाणून तरी बघ" ही त्यांच्या मनातील खंत कवितेच्या रूपाने उन्मळून पडली.

सौ गौरी गोठीवरेकर

सौ गौरी गोठीवरेकर यांनी, पुरुष वर्गाने केलेल्या स्त्री सन्मानाबद्दल कृतार्थेच्या भावनेला त्यांनी प्रथम प्रणाम केला. संपूर्ण कार्यक्रमाचा समाचार घेतांना, रांगोळी, झान्झ पथक, पाणी पुरी, भेट वस्तू, सिलेब्रिटी ज्ञानदा कदम यांच्या उपस्थितीत चंद्रलोक सख्यांचा सन्मान सोहळा,  आणि विशेष म्हणजे रेड कार्पेटवरून सख्यांना सन्मानाने मंचपर्यंत नेण्यात आले, या कौतुकाने त्या अक्षरशः भारावून गेल्यात, कुठलाही थांगपत्ता लागू न देता अचानक दारावर मिळालेलं आमंत्रण बघून त्या सरप्राईज झाल्यात, काही माहीत नसतांना काय बोलायचं, कोणत्या विषयावर बोलायचं ! जणू काय सगळीकडे त्यांना उद्गारवाचक  चिन्ह दिसत होते. कठीण ऋतुचक्रातून सहीसलामत बाहेर पडलेल्या शीतचंद्रलोकला रेशीम धाग्याने गुंफताना, कांडके सरांचं कौतुक करायला त्या विसरल्या नाहीत. मोतीयोंको तो बिखर जानेकीं आदत है, लेकीन धागेकी जिद थी की ओ सबको पिरोये रखता है।  ज्यांनी स्वयंपाक घरात पाय ठेवला नाही अश्या लोकांची पोंक्षे साहेबांनी मोट बांधून दिवसभर स्वतःला स्वयंपाकात झोकून देणे आणि इडलीच्या भांड्यातून कोथिंबीर वड्या सारं काही अफलातून केल्यामुळे त्यांनी श्रीयुत पोंक्षे साहेबांना मनापासून सॅल्युट केला. स्त्री जन्मा या काव्यातून त्यांनी आपल्या माहेरच्या नात्यांची शिकवण स्निग्धपणे मांडली

आजी म्हणायची उपास तापास कर, पूजा पाठ कर सासर चांगलं मिळेल
आजोबा म्हणायचे शांत रहा, समजुतीने घे सासरी निभाव लागेल
आई म्हणायची ........
काकू म्हणायची............
काका म्हणायचे...............
आत्या म्हणायची................
मावशी म्हणायची...................
पण बाबा म्हणायचे, जग बाळा मनसोक्त,  मन मुराद, हवं तसं खेळ, ओरड, हवं ते शिक, हवं तसं नाच, हवी तशी फिर, तुझं हक्काचं घर आहे, तू तुझ्या माहेरी आहेस

पण मी आता सासरी आहे, चंद्रलोकचा परिवार म्हणतो आहे, गौरी तू येथे हवं तसं खेळ, मन मुराद, हवी तशी नाच, कारण तू तुझ्या चंद्रलोकच्या परिवारात आहे, तू चंद्रलोकच्या घरी आहेस.

काय बोलतात ना गौरी मॅडम, त्यांचं मनोगत म्हणजे  संस्कृतीच्या खजान्यातलं हिरवं पान असतं.

दाटून आला कंठ, भरून आले डोळे
चंद्रलोक ने आमचे किती केले सोहळे                                    
रीती झाली लेखणी, शब्द मला काही सुचेना
चंद्रलोकचं कौतिक माझ्या मनी म्हाईना

तर सौ समता पावसकर यांना पुरुषांची ससेहोलपट बघवली जात नव्हती, कोथिंबीर, डाळीचं पीठ मीठ कालवण चाललं होतं, त्याच्यात पाणी किती घालायचं, यांचं प्रमाण किती आणि कसं जमणार यांना!  त्यांना असं वाटत होतं की पुरुषांनी ही कामं  ही थांबवावीत आणि त्यांच्याकडे जाऊन त्यांना मदतीचा हात द्यावा.ते खिडकीतुन सर्व परिस्थितीचा आढावा घेत होत्या परंतु त्यांचा नाईलाज होता, आज आपल्याला काही बोलायचं नव्हतं, आपल्याला जे काही मिळणार आहे ते सन्मानाने मिळणार होतं, त्यामुळे आम्ही त्यांचे ऋणी आहोत आज खऱ्या अर्थाने पती पत्नी, बहीण भाऊ, मित्र मैत्रीण, मुलगा मुलगी, नात नातू, आई बाबा, सासू सासरे या सर्वांचा त्यांनी सन्मान केला आहे. त्यांच्या तळमळीने त्यांची समीक्षा ओली झाली.
सौ.गाडगीळ मॅडम ना खूप काही सांगायचं होत परंतु त्यांच्या ओठावर येईपर्यंत ते विरून जात होतं, कारण अगोदरच्या सख्यांनीच त्यांच्या मनातला गाभारा रिता केला होता.नंतर त्यांनीच एक आर्जव करून सर्व पुरुष सभासदांना स्टेजवर यायला भाग पाडून एक कृतज्ञता व्यक्त केली.

छोट्याशा तृणपात्यांवर असंख्य दवबिंदू साचलेले आपण नेहमी पाहतो, परंतु नितळ कांती असलेल्या कमळाच्या लालसर लुसलुशीत पाकळ्यांवर पाण्याचे थेंब का साचत नाहीत याचं रहस्य आज सहजतेने  उलगडले गेले, हे आपण प्रत्यक्ष पाहिले आणि शीतचंद्रलोकच्या शिरपेचात आणखी एक मानाचा तुरा रोवला गेला आहे.

अथांग समुद्रावरून उडणाऱ्या पक्षाच्या चोचीतलं जिवंत माशाचं भक्ष्य निसटता निसटता त्याने चपळाईने पुन्हा क्षणात पकडलं, परंतु विसाव्यासाठी त्याला जागाच मिळेना. त्याप्रमाणे आपल्या फोटोग्राफरची अवस्था झाली होती, कार्यक्रमाचा प्रत्येक क्षण आणि संख्यांच्या अदा कॅमेऱ्यात बंदिस्त करण्याचा त्याने हट्टच धरला होता. प्रत्येक जण कार्यक्रमाचं कौतुक करत होता, आपला फोटोग्राफर मात्र एका पायावर उभा राहून आपली तपश्चर्या भंग करत नव्हता. कारण स्वतःच्या डीसीप्लिन त्याला आज्ञा देत नव्हते. ते फोटोग्राफर म्हणजे दुसरे तिसरे कोणी नसून आपले श्रीयुत गाडगीळ साहेब. अप्रतिम अभिनय आहे सर तुमचा.

केळीच्या पानावर जेवणाची लज्जत कशी असते, इडलीच्या भांड्यातून कोथिंबीर वड्या जन्माला येतात तरी कशा ही सर्व उपकरणे हाताळावीत कशी!  हे सर्व डोळ्यांनी बघतांना पोंक्षे साहेबांनी त्यांच्या मनाला किती पैलू पाडून जपून ठेवले होते याचा अंदाज बांधणे सोपी गोष्ट नाही आहे त्यासाठी मला त्यांच्याशी मैत्रीचं नातंच जोडावं लागेल त्याशिवाय हा तिढा सुटणार नाही.  जेवणाचा मेनू ठरवंतांना मसाले भात हवाच, तांदूळ पासून ते भाज्या कोथिंबीरच्या जुड्या आणण्यापासून सर्व कामे त्यांनी मनोभावे केलीत. केळीचे पानात जेवणाचा आग्रह धारतांना मला अर्धा तास त्याचं महत्व सांगताना त्यांची अजिबात दमछाक होत नव्हती तर त्यांचा उत्साह मला जाणवत होता. त्यांनी स्वतःला झोकून दिले होते. स्टेजवर त्यांचं कौतुक चालू असतांना ते सोलकडी करण्यात व्यस्त होते. केवळ आणि केवळ स्त्री सन्मानासाठी त्यांना जेवणात कोणतीही कसूर सोडायची नव्हती.

पडद्या मागील श्रमाचे आणि त्यांच्या सर्जनशीलतेचे कौतुक कसे करावे हा सर्वात मोठा कठीण विषय असतो. जोपर्यंत आपल्या अंगणात लाल माती आहे तोपर्यंत ती चमकणारच आणि खुरट्या बुंधावर चढून बकरी पाला खाणार हे आपलं सौभाग्य आहे. त्यांची किती नांवे घ्यावीत. श्री मोहन फाटक, श्री योगेश गोठीवरेकर, श्री विष्णू पाटील, श्री सुरेश भुवड, श्री बापू गावडे, श्री सचिन सुर्वे, श्री दिनेश खानोलकर, श्री दीपक हेगिष्टे, श्री महेश पोंक्षे, श्री महेंद्र घाडगे, श्री दिलीप काटकर, श्री अरुण गायकवाड, श्री सुरेश चौधरी, श्री वेणूगोपाल, श्री भरत कांडके, श्री बिळसकर, श्री जगन्नाथ पावसकर, श्री देवेंद्र सनगरे, श्री संजय सनागरे, श्री विनय गाडगीळ, श्री उमेश कुंभार, अमित, शिवाजी, किरण, संकल्प, प्रसाद, तेजस, जय, प्रणित, विशाल, मुकूल, मनिष, आर्यन, ओम, आणी माझ्याकडून बरीच जणांचा उल्लेख करायचा राहून गेला असेल तर त्यांनी मला माफ न करता जरूर टोकावे. मी चूक दुरुस्त करेन.  या सर्वांनी भरपूर आणि घसघशीत योगदान दिले म्हणूनच "शीतचंद्रलोक सख्यांना मानाचा मुजरा" हा कार्यक्रम शंभर टक्के यशस्वी झाला. या कार्यक्रमाची कीर्ती दूरवर पसरणार आहे यात शंका नाही कारण नुसती कार्यक्रमाची चाहूल लागताच डोंबिवली रामनगर पोलीस अधिकारी पीएसआय शीतल सीसाला ह्या आपल्या कार्यक्रमास फौजफाटासह उपस्थित राहणार होत्या परंतु काही अपरिहार्य कारणामुळे त्यांना कार्यक्रमाला हजेरी लावता आली नसेल. म्हणून सांगतो साहेबांनो, आपल्या सर्वांच खूप कौतुक ही झालं, खूप मनात भरून ही आलं. तुम्ही न भूतो न भविष्यती असा कार्यक्रम सादर केला म्हणून हवेत तरंगू नका कारण हा ठेवा आपल्याला दरवर्षी जपायचं आहे, कार्यक्रमाचं स्वरूप कदाचित दुसरही असेल म्हणून सस्पेन्स आपल्याला दरवर्षी सिक्रेट ठेवायचे आहे.️

टेबल मांडून केळीच्या पानावर सर्व शीतचंद्रलोक संख्याना पहिला जेवणाचा मान दिला गेला, सर्व पुरुषवर्गाने अगदी आग्रहाने पदार्थ वाढले.

जेवणाचा मेनू ठरविण्यासाठी सुद्धा प्रत्येक सभासदाचे मत अजमावण्यात आले होते. मेनू काही अशा पद्धतीने होता. कोशिंबीर, कोथिंबीर वडी, मिक्स भजी, सुका बटाटा भाजी, चना मसाला भाजी, पूरी, मसाले भात, साधा भात, वरण, पापड, श्रीखंड, सोलकडी.

ज्या कोणी सख्यांची अभिप्राय देण्याची खंत राहून गेली होती त्या सर्व सख्यांनी जेवता जेवता त्यांच्या मनातल्या भावनांना मनमोकळे पणाने वाट करून दिली श्रीयुत पावसकर साहेबांनी त्यांच्या मनातल्या स्फुरलेल्या भावनांना कॅमेरात बंदिस्त केले.

मला सुद्धा शोभा गावडेंची कवितेची कॉपी करायचा मोह आवरता आला नाही .

मलाही आवडेल आपल्या कलाकारांचं कौतुक करायला
आवडेल मला आपल्या कलाकारांना प्रोत्साहन द्यायला
आवडेल मला तुमच्याशी नातं ठेवायला
आवडेल मला तुमच्यात मिसळायला
आवडेल मला तुमच्याशी मैत्री जोडायला
आवडेल मला चंद्रलोकच्या कार्यक्रमात भाग घ्यायला
आवडेल मला चंद्रलोकमध्ये राहायला
आवडेल मला तुमच्याशी साहित्यिक गप्पा मारायला
आवडेल मला तुमच्यावर ब्लॉग लिहायला
आवडेल मला तुमच्या कविता ऐकायला
आणि आवडेल मला तुमच्या पंखानी तुम्हाला उडतांना बघायला

आता येथे थांबतो, वाचता वाचता तुम्ही इथपर्यंत पोहचला असाल तर तुमच्या संयमाला मी सॅल्युट करतो.

धन्यवाद



Wednesday, 4 March 2020

शीतचंद्रलोकच्या कट्ट्यावर उलगडणार महिला दिनाचं पहिलं पुष्प

गाईच्या शेणाने अंगणात सुंदर सडा टाकला जाणार आणि रांगोळी सुद्धा छान काढली जाणार, तरी सुद्धा त्या दिवसाचा कार्यक्रम कसा असेल! छोट्याशा तृणपात्यांवर असंख्य दवबिंदू साचलेले आपण पाहिले असतील परंतु नितळ
कांती असलेल्या कमळाच्या लालसर लुसलुशीत पाकळ्यांवर पाण्याचे थेंब का साचत नाहीत याचं रहस्य त्या दिवशी उलगडले जाणार आणि शीतचंद्रलोकच्या शिरपेचात आणखी एक मानाचा तुरा रोवला जाणार आहे.

आयुष्यात आपल्या पत्नीचं योगदान आपल्यापेक्षा कितीतरी पटीने जास्त असतं हे कोणताही पुरुष मनोमनी  स्वीकारत नाही. मग आपली पत्नी आपल्यापेक्षा कितीतरी पटीने बुद्धिमान आहे अशी थट्टा जर कोणी केली तरी त्याच्या चेहऱ्यावर सुरकुत्या पडतात. तरी सुद्धा महिला दिनची सुट्टी एन्जॉय करायला पुरुष मंडळींना मोह मात्र आवरता येत नाही. "आपली बायको माहेरी कधी जाईल आणि आपल्याला हवे तसे उकिरडे कसे फुंकता येतील अशी चातका प्रमाणे वाट बघणारा नवरा हा काळाच्या पडद्याआड जमा झाला आहे. हे एकविसाव्ये शतक चालू आहे आणि याच शतकात शीतचंद्रलोकने आपले अनोखे पण जपले आहे. शीतचंद्रलोक नगरीची बातच न्यारी आहे. येथली संस्कृतीच वेगळी, येथे दिवाळी पहाट साजरी केली जाते, तर येथे कोजागिरी पौर्णिमेचा आनंद लुटला जातो, कला मंचावर येथील कलाकारांची कला जोपासली जावून त्याच कौतुक केलं जातं. वार्षिक सत्यनारायण महापूजेच्या निमित्ताने येथे तीन ते चार दिवस भरगच्च कार्यक्रमाचं आयोजन केले जाते. येथील मुले मुली आपली कला सादर करून, हेच पंख घेऊनच ते बाहेरच्या जगात भरारी घेतात. आमच्या शीतचंद्रलोक सोसायटीत कला ही रुजवली गेली आणि ती नसा नसातून भिनली. कुंभाराच्या चाकावर रुळणाऱ्या मातीला लवचिक पणा येतो तसा आदर्श निर्माण झाला. त्याच्यामागे आपल्या सोसायटीत एक अदृश्य झरा वाहतो. त्याची ओल आतपर्यंत झिरपते. नविन पणाच्या नवीन विचारांच्या बिया रुजतात. असाच एक विचार येथील वरिष्ठांच्या संकल्पनेतून दरवळला आणि तो प्रत्यक्षात आणायचं धनुष्य उचललं गेलं. जागतिक महिला दिनाचे औचित्य साधून, शीतचंद्रलोकच्या रौप्यमहोत्सव वर्षी शीतचंद्रलोक सख्यांचा सन्मान करण्याच एक नवी उत्सुकता शिगेला पोहचली आहे. मनात लिहिण्याचे तरंग तर भरपूर निर्माण झाले आहेत, लेखणीला सुद्धा कागदावर चिरभडायला खूप उत आला होता! परंतु शीतचंद्रलोक सोसायटीत ताजे गुलाब फुलतात कसे याचं रहस्य मात्र त्याच दिवशी उलगडले जाणार आहे. हे पुष्प ही तेवढेच सुंदर आणि देखणे असेल.